Nasinged ti pannakitinnulong ti Hawaii Department of Health (DOH) iti US Environmental Protection Agency (EPA) tapno maurnong ken mausig ti datos ti panangmonitor iti kalidad ti angin. Inpakaammo dagiti ahensia a makapatalged dagiti resulta manipud iti preliminary air sampling ken air monitoring a naisayangkat idiay Lahaina ken Upcountry Maui. Saan nga ipakita dagiti resulta ti ebidensia ti nakapuy a kalidad ti angin wenno aniaman a napeggad a kaadu dagiti kontaminado iti angin iti tiempo a naurnong dagiti sample.

Segun iti DOH, ti gagangay a panangmonitor iti angin ket mangipakita iti kalidad ti angin iti aglawlaw, ken dagiti napigsa nga angin wenno aktibidad a panagdalus ket mabalin a pakaigapuan ti panagbalin ti buli ken dapo iti angin. Agtultuloy ti nasinged a panangmonitor ti DOH ken EPA iti kalidad ti angin bayat a mapaspasamak dagiti aktibidad a panagserrek manen, panagdalus, ken panangikkat kadagiti rugit. 

Tapno maksayan dagiti epekto ti iseserrek manen ken panagdalus iti kalidad ti angin, iyaplikar ti EPA ti Soiltac , maysa a soil stabilizer, kadagiti dapo ken rugit a tugot ti saka dagiti nauram a pasdek ken lugan. Sigun iti EPA, ti pannakaipakat daytoy a stabilizer ket mangkissay iti panaggaraw ti dapo, rugit, ken kontaminado iti angin, daga, ken danum, a makatulong a mangsalaknib iti naapektaran ken aglawlaw nga aglawlaw.  

Makikoordinar ti US Army Corps of Engineers (USACE) kadagiti pederal, estado ken lokal a kasosyo tapno maisayangkat ti programa a panangikkat kadagiti rugit nga inisponsoran ti gobierno. Bayat ti trabaho a panangikkat kadagiti rugit, makikoordinar ti USACE iti panangsubok iti aglawlaw ken usarenna dagiti kasayaatan nga aramid ti panangtarawidwid para iti panangikkat kadagiti rugit tapno mapabassit dagiti epekto iti kalidad ti angin. Amin a panangikkat kadagiti rugit ket kasapulan tapno matungpal dagitoy a pagalagadan. Karaman ditoy ti panangpapartak iti pannakaikkat ti dapo ken rugit tapno maksayan ti epektona iti aglawlaw.

Agtultuloy ti panangidagadag ti DOH kadagiti taga-Maui nga agusarda iti de kalidad a maskara, kas iti N95 mask, ken dadduma pay a personal protective equipment no addada kadagiti naapektaran a lugar. Rumbeng met nga agtultuloy ti panagannad kadagiti asideg a lugar no agbaliw ti kalidad ti angin gapu iti nariribuk a dapo manipud iti naapektaran a lugar. 

..

Impormasion iti Panangsubok iti Kalidad ti Angin

Segun iti DOH ken EPA, malaksid iti naisayangkat a baseline air sampling, nangikabil ti EPA ken DOH iti 13 a real-time PM2.5 sensors sadiay Lahaina ken Upcountry Maui kalpasan ti uram iti kabakiran. I-scan dagiti monitor ti napino unay, kasla buli a material a maawagan iti “Particulate Matter” wenno PM 2.5, a mangipasimudaag iti dapo ken buli.

Dagiti kontaminado a pakaseknan, kas kadagiti metal a kas iti lead wenno arsenic, ket agdekket kadagiti pedaso ti dapo ken buli a nairehistro kas partikulado. Gapu iti daytoy, ti panangmonitor iti angin para iti PM2.5 ket mabalin nga usaren a kas indikador para iti panangmonitor iti kontaminado. No dagiti rukod ti PM2.5 ket saan a nangatngato ngem dagiti gagangay a lebel ti batayan (agtalinaed iti berde a sona), kalpasanna ti dapo ken buli manipud kadagiti naapektaran a lugar, agraman dagiti nainaig a kontaminadoda, ket awan iti angin iti ania man a masukatan a kaadu a maibilang a makadangran.

..

Dagiti Rekurso ti Kalidad ti Angin

• Mangipaay ti DOH iti Giya para iti Polusion ti Partikulo ti Kalidad ti Angin ti Maui Wildfires
• Mabalin nga aksesen dagiti indibidual ti datos ti panangmonitor iti kalidad ti angin iti aktual nga oras babaen ti panangusar iti website ti EPA a mangmonitor iti angin
• Ti impormasion nga inruar ti DOH ket mangipaay kadagiti kanayonan a detalye iti metodolohia ti panagsubok . 
• Ti website ti EPA ket mangipaay ti Maui Wildfire-espesipiko nga impormasion, agraman ti kanayonan nga impormasion iti Soiltac . 

..

Dagiti Watershed ken Dagiti Danum iti Asideg ti Aplaya

Agtitinnulong ti DOH, Departamento ti Daga ken Natural a Rekurso ti Estado ti Hawaii (DLNR), US Geological Survey (USGS), County of Maui, University of Hawaii (UH) ken adu a grupo ti konserbasion tapno mamonitor dagiti epekto ken masalakniban dagiti watershed, danum iti asideg ti baybay, ken ekosistema iti igid ti baybay.

Adu a panagregget ti agserbi a mangsalaknib agpadpada kadagiti watershed ken asideg ti aplaya a danum. Kas pagarigan, kalpasan dagiti uram, dagus a nangikabil ti Department of Public Works (DPW) ti County of Maui kadagiti Best Management Practices (BMPs) iti uneg ti nauram a lugar tapno masalakniban dagiti sistema ti panagayus ken dalan ti danum. Naikabil dagiti filter socks ken straw waddles iti aglawlaw dagiti drain inlets ken catch basins iti intero nga ili. Naikabil met dagiti turbidity curtain ken check dam iti baba ti ayus dagiti nauram nga estruktura a sadiay adda potensial a mangiturong iti ayus nga agturong iti taaw. Agtultuloy ti DPW a mangpadur-as ken mangpabaro kadagiti BMP a mainaig iti burn area.

Padaras met ti Army Corps of Engineers ti panangikkat kadagiti dapo ken rugit tapno malimitaran ti pannakaisarang kadagiti danum ken watershed nga asideg iti takdang.

Ipatpatungpal ti Hawaii Department of Transportation ti sistema a mangtiliw iti danum ti bagyo idiay Lahaina. Para iti ad-adu pay nga impormasion maipapan iti daytoy pangngaasiyo ta kitaenyo ti impormasion iti baba.

..

Departamento ti Transportasion - Ka 'Oihana Alakau

JOSH GREEN, MD GOBIERNO TI | KE KIAʻĀINA, ti maysa
DIREKTOR TI ED SNIFFEN | KA LUNA HOʻOKELE
Para iti Dagus a Pannakairuar: Nob. 21, 2023

Maipasdek ti Emergency Stormwater Capture System idiay Lahaina

Makatulong ti sistema ti panangtiliw tapno malapdan ti panagayus dagiti rugit ti didigra iti taaw

LAHAINA, Hawaiʻi – Ti Hawaiʻi Department of Transportation (HDOT), County of Maui, ken ti Federal Highway Administration (FHWA) ket mangikabil ti emerhensia a sistema ti panagtiliw ti danum ti bagyo idiay Lahaina tapno maksayan ti epekto ti aglawlaw manipud iti silt, dapo, ken dadduma pay a rugit ti didigra a mabalin a sumrek kadagiti sistema ti panagayus ti danum ti bagyo.

Ti $40 milion a proyekto, a pakairamanan ti disenio, panangtarawidwid iti konstruksion ken agtultuloy a panangtarawidwid iti sistema agingga iti 2024, ket mapondoan babaen ti programa ti FHWA Emergency Relief. Ti lugar a masakupan babaen ti sistema ti panagtiliw ti danum ti bagyo ket mairaman ti sibubukel a kaatiddog ti Front Street, Honoapiʻilani Highway iti nagbaetan ti akin-abagatan a koneksionna iti Front Street ken Wahikuli Wayside Park, ken dagiti pagserkan ti danum ti bagyo iti Leialiʻi Hawaiian Home Land, Kapunakea, Mala, ti lugar ti Puʻunoa Beach, Lahaina Town, Lunaville, ken Waineʻe. Makita ditoy ti mapa a mangipakpakita iti lugar ti proyekto .

Nangrugin ti trabaho a mangisagana iti lugar a pakaipasdekan. Mabalin a madlaw dagiti tattao dagiti Best Management Practices (BMPs) iti porma ti berde a “medyas” wenno alad a pangsala iti sediment ken mangmulit a maipasdek iti lugar ti proyekto. Mabalin a karaman kadagiti kanayonan a pamay-an:

• Panangikkat kadagiti rugit babaen ti panagwalis iti kalsada, vacuum truck ken road crews.
• Panangtengngel ti gubuayan babaen ti panagusar ti hydromulch kadagiti naluktan a lugar a grubbed a historikal a nalaka a ma-erosion bayat dagiti pasamak ti bagyo. Dagiti laeng saan a makasabidong ken biodegradable a materiales a dati a nausar iti Maui ti mausar para iti hydromulch.
• Proteksion ti inlet babaen ti panagusar kadagiti sediment fabrics kadagiti inlets ken catch basins tapno mangipaay iti kanayonan a panagsala ti danum ti bagyo bayat a sumrek daytoy kadagiti drainage structures.
• Tiliwen ken panangagas babaen ti temporario a panangtiliw ken panangiturong iti danum ti bagyo para iti pannakaikkat ti mangmulit sakbay nga ibelleng manen iti sistema ti panagayus ti danum ti bagyo.

Para iti ad-adu pay nga impormasion maipapan iti panangtarawidwid iti danum ti bagyo ti Maui bisitaen ti stormwatermaui.com ken ti Maui County Stormwater Management Program.

..

Danum iti Asideg ti Baybay

Sumagmamano a grupo ti agtitinnulong a mangmonitor iti kalidad ti danum iti asideg ti baybay ken mangsalaknib kadagiti kritikal nga ecosystem ken reef.

Agtultuloy ti panangisayangkat ti sanga ti nadalus a danum ti DOH iti coastal water surveillance ken watershed-based environmental management tapno masalakniban dagiti rekurso ti danum iti igid ti baybay ken iti uneg ti daga. Mangipaay met ti DOH iti kanayon a napabaro nga impormasion ken balakad maipapan iti panangmonitor iti kalidad ti danum .

Idi Setiembre, ti DLNR, iti pannakitinnulong ti USGS , ket nangrugi a nagkolekta ti datos babaen kadagiti instrumento ti panagala ti sample kadagiti danum iti asideg laeng ti kosta ti West Maui. Dagiti sopistikado nga instrumento a mangala iti sample tuladenda no ania ti agsepen ti sibibiag a parsua tapno maawatanna ti pannakaisarang kadagiti epekto a mainaig iti apuy.  

Idi Oktubre, nangikabil ti UH ken ti Pacific Whale Foundation kadagiti sensor ti kalidad ti danum kadagiti danum ti taaw iti aglawlaw ti Lahaina impact zone. Nailasin ti UH ti nadumaduma a kasosyo ken makitinnulong kadagiti panagreggetda iti panagsirarak ken panangsalaknib, a pakairamanan ti DLNR, ti programa ti West Maui Watershed and Coastal Management, ti DOH, ti UH Maui College water quality lab, Hui o Ka Wai Ola, ti Pacific Whale Foundation, ken dagiti kameng ti komunidad ti Lahaina.

Sigun iti University of Hawaii “agtitinnulong ti UH team kadagiti eksperto iti komunidad ken county, state ken federal tapno mailasin dagiti mangmulit ken matingiting ti kinaaduda ken kamaudiananna maikeddengda no balbaliwanda ti ecosystem ken apektaranda ti kinaandurna iti masanguanan. Naikkan ti grupo iti rapid response grant manipud iti National Science Foundation (NSF) tapno adalen dagiti dagus nga epekto dagiti kontaminado a patauden ti uram.”

Agtartrabaho met ti US Environmental Protection Agency tapno malapdan ti panagpuyot wenno panagbuggo iti taaw ti dapo a narugitan kadagiti kontaminado. Ti pannakaipakat ti soil stabilizer Saan laeng a salakniban ti soiltac ti kalidad ti angin, no di ket pabassitenna pay ti panagayus ken kontaminasion ti danum. Mainayon pay, nasaknap ti inaramid ti EPA a panangikkat kadagiti napeggad a basura tapno masigurado a maikkat dagiti napeggad a peggad ken kontaminado kadagiti lugar a naapektaran iti uram.

..

Rekurso ti Danum iti Asideg ti Baybay

University of Hawaii News : Imbestigaran dagiti managsirarak ti UH ti kalidad ti danum iti asideg ti baybay, salun-at ti reef kalpasan ti uram ti Maui
Departamento ti Daga ken Natural a Rekurso (DLNR) Damag ken Impormasion
EstadoDepartamento ti Salun-at, Sanga ti Nadalus a Danum: Impormasion a Mamalbalakad iti Kalidad ti Danum

..

Panangsalaknib iti Watershed

Ti Departamento ti Obra Publiko ti Kondado ti Maui ket mangipatpatungpal kadagiti nadumaduma a proyekto iti uneg dagiti nauram a lugar tapno masalakniban dagiti sistema ti panagayus ti danum ken dagiti dalan ti danum. Ti panangipatungpal kadagiti kasayaatan nga aramid ti panagmanehar iti aglawlaw dagiti drain inlets ken catch basins ket agserbi a mangsalaknib kadagiti watershed ken mangitukon iti proteksion ti aglawlaw.

Dagiti distrito ti County ken Maui Soil & Water Conservation ket nakipagtrabaho iti opisina ti USDA’s Natural Resources Conservation Service (NRCS) Pacific Islands Area tapno masigurado ti kritikal a kasapulan a pederal a pondo ken teknikal a tulong babaen ti programana nga Emergency Watershed Protection (EWP).

Nadisenio ti programa ti EWP a mangsalaknib iti biag ken sanikua manipud kadagiti umad-adani a peggad a patauden dagiti natural a didigra. Dagiti SWCD ti Olinda-Kula, West Maui ken Central Maui ket kolektibo a nagaplay a makikadua iti NRCS kas EWP Program Sponsor.

Maipakat dagiti panagregget iti panangsalaknib iti watershed ken pananglapped iti panagreggaay ti daga tapno malapdan ti pannakadadael ti imprastruktura ken layus a mabalin a mamagpeggad kadagiti estruktura ken daga iti baba ti ayus dagiti nauram a lugar. Sumagmamano a posible nga umay a proyekto ti EWP ket mairaman dagiti maitutop a panagregget ti panagmula manen tapno mapatalged ti daga ken malapdan ti panagreggaay; kontrol tapno masalakniban dagiti agtutubo a mula manipud kadagiti atap nga ugsa; pannakaisubli dagiti sistema ti danum; ken panangikkat iti adu a rugit manipud iti narigat a daga.

Malaksid kadagiti panagregget a mangsalaknib iti watershed, agtultuloy ti nasaknap a panagsubok dagiti sistema ti danum ken dagiti gubuayan ti mainum a danum manipud iti Maui County Department of Water Supply, DOH, ken EPA. Tapno maammuan ti ad-adu pay maipapan kadagiti balakad ti inumen a danum ken panagregget a mangmonitor, bisitaen ti https://www.mauirecovers.org/utilities .

Dagiti Rekurso a Panangsalaknib iti Watershed

Unibersidad ti Hawaii idiay Manoa, Sentro ti Panagsukisok kadagiti Rekurso ti Danum: Maui Post-Fire CommunityDrinking-Water Information Hub

Dagiti Distrito ti Konserbasion ti Daga & Danum ti Maui: Website ken Impormasion

nga

Kalidad ti Daga ken Daga

Ti EPA ken amin a kasosyo a makiramraman iti panangikkat ken panangtarawidwid kadagiti rugit ket makikoordinar kadagiti panagregget a mangsalaknib iti kalidad ti daga ken daga. Bayat ti panangikkat kadagiti rugit, iyaplikar ti EPA ti Soiltac , maysa a soil stabilizer, kadagiti dapo ken rugit a tugot ti saka dagiti nauram a pasdek ken lugan. Ti panangipakat iti stabilizer ket manglapped iti panagsaknap ti dapo (ken dagiti kontaminado iti uneg) iti daga ken daga iti ruar dagiti napuoran a lugar.

Naaramid metten ti Ash testing ti DOH tapno mamonitor dagiti posible a kontaminado nga adda iti uneg dagiti lugar a naapektaran iti uram. Maibatay iti datos a naurnong idi Oktubre 2023, nasarakan ti DOH ti nangato a lebel ti arsenic iti dapo ti uram iti kabakiran idiay Kula, agraman ti nangato a lebel ti lead ken cobalt. Dagiti sample idiay Kula ket naala manipud kadagiti pagtaengan a naibangon iti nagbaetan ti 1930 aginggana idi 2000. Gapu iti umasping nga edad dagiti pagtaengan, namnamaen ti DOH dagiti umasping a natakuatan idiay Lahaina.

Mangisayangkat met ti US Army Corps of Engineers (USCAE) iti nasaknap a panangsubok iti aglawlaw sakbay ken kalpasan dagiti aktibidad a panangikkat kadagiti rugit. Maaramid ti soil testing tapno masigurado a natalged ti lugar ken nalawag kadagiti mabalin a leached toxins. Innem a pulgada ti daga ti makiskis manipud kadagiti lugar a nadadael gapu iti uram ti kabakiran ket kalpasanna masubok ti kalidad ti daga. No ipakita ti panagsubok ti kaadda ti aniaman a sabidong, mangaramid ti USCAE iti kanayonan a panangtarimaan agingga a masiguradoda a nadalus ken natalged ti daga para iti pannakaibangon manen ken pagnaedan. Adda dagiti cultural monitors iti lugar bayat ti amin a panagregget ti USCAE a mangdalus ken mangtarimaan.

Agserbi dagiti nasaknap a panagregget a mangikkat kadagiti rugit a mangpataud kadagiti nadalus ken natalged a lugar ti pannakadungpar. Tapno maammuan ti ad-adu pay maipapan kadagiti panagregget a mangikkat kadagiti rugit, bisitaen dagiti rekurso manipud iti EPA, USCAE ken County of Maui.

Dagiti Rekurso ti Kalidad ti Daga ken Daga

DOH: Umuna a datos ti panagsubok ti dapo: Para iti Kula ( Okt 15, 2023) ken Lahaina (Dis 10, 2023) .
FEMA ken Maui County: Impormasion ti Panagikkat kadagiti Rugit ti Uram ken Panagsubok ti Aglawlaw
Kuerpo dagiti Inheniero ti Buyot ti E.U.: Impormasion ti Panagsungbat ti Uram ti Atap ti Hawaii
EPA ti E.U.: 2023 Maui Wildfires

Disclaimer: Ti impormasion iti daytoy a panid ket mangipaay kadagiti nasayaat ti pannakaammona, nalawa a pakabuklan dagiti panagregget a mangsalaknib iti aglawlaw. Mabalin a saan a naan-anay a listaan ti impormasion ti amin a wagas ti proteksion nga inaramid dagiti lokal, estado, ken pederal a kasosyo. Ti impormasion a linaon daytoy a panid ket mabalin a mapabaro ken mabaliwan.

Daga & Dapo

Dagiti dapo ken rugit nga agtalinaed kadagiti sanikua a naapektaran iti uram iti kabakiran iti Maui ket mamagpeggad iti salun-at ti tao ken iti aglawlaw. Mabalin nga aglaon ti dapo ken rugit kadagiti makadangran a kontaminado a kas iti asbestos, lead, ken arsenic. No mariribukan gapu iti angin, tudo, wenno aktibidad a sumrek manen, mabalin a maipasango dagiti tattao kadagiti makadangran a kemikal. Mabalin met a sumrek dagiti makadangran a kemikal kadagiti lokal nga ecosystem, a mamagpeggad kadagiti atap nga animal, korales, ken mabalin a sumrek iti food chain.

Inrepaso ti EPA ti proprietary data iti Soiltac®, ti soil stabilizer a napili a mausar iti Maui, ken pasingkedanna a saan a makasabidong daytoy. Patien ti ahensia a ti panangikabil iti soil stabilizer ket ad-adda a mangsalaknib iti salun-at ti publiko ken iti aglawlaw ngem ti panangbaybay-a iti dapo ken rugit a kas iti kasasaadna. Makatulong ti panangikabil iti soil stabilizer a mangkissay kadagiti peggad ti panaglang-ab ken panagwaras ti dapo iti danum wenno kadagiti sanikua iti aglawlaw. Iyaplikar ti EPA dagiti soil stabilizers kadagiti dapo ken rugit a tugot ti saka dagiti pasdek idiay Lahaina babaen ti pannakitinnulong ti Maui County ken dagiti lokal nga opisial. Ti EPA ti mangimaton iti pannakaipakat dagiti soil stabilizers, a mangsigurado a masurot amin a pagannurotan iti salun-at ken kinatalged tapno umdas ti pannakasalaknib dagiti umili ken trabahador.