Naʻe fakatonutonu ʻe he Potungāue Vaí ʻa e Fakatonutonu ki he Vai ʻOku ʻIkai Malu ki he ngaahi sone ʻoku kei toe ʻi Lahaina ke toʻo ʻa e ngaahi feituʻu L-5 mo e L-6. Ko e ngaahi fale mo e ngaahi ‘api ‘oku ‘i ai ‘a e vai ‘i he ngaahi feitu’u L-5 mo e L-6 kuo fakaha he taimi ni ‘oku malu ki hono ngaue’aki ta’e fakangatangata ‘o kamata ‘i he ‘aho 02 ‘o ‘Aokosi, 2024. Ko ia ai, ‘i he ‘aho ko ‘eni, ‘oku malu ke inu ‘a e vai kotoa pe ‘i he sisitemi vai ‘a e kakai ‘i Lahaina.

‘Oku fakamo’oni’i ‘e he Potungaue Ma’u’anga Vai ‘ene sivi ‘a e tu’unga ‘o e vai ‘o a’u ki he mita vai. Ki he ngaahi sisitemi vai ‘oku ma’u ‘e he kakai taautaha, ko e fatongia ia ‘o e pule koloa ke ne sivi’i ‘a e tu’unga ‘o e vai ‘o ‘enau ngaahi koloa. ‘E lava ke kumi ‘e he kakai ‘o e kolo ha tu’asila ‘o ngaue’aki ‘a e Mape Fakahinohino ki he Vai ‘oku fetu’utaki ‘i he www.mauirecovers.org/water ke fakapapau’i pe ‘oku fiema’u ke sivi honau tu’asila; ko e ngaahi feitu’u ko ‘eni ‘oku faka’ilonga’i ia ‘i he Mape Fakahinohino ki he Vai ‘aki ‘a e ngaahi faka’ilonga lanumata ‘o e ‘ata.

“Ko e taha ‘eni ‘o e ngaahi makamaile mahu’inga taha kuo a’u ki ai hotau komiuniti, ‘o mu’omu’a ‘aupito ‘i he taimi-tepile, fakafeta’i ki he feinga fakapapau mo fefeka ‘a ‘etau kau ngaue ‘a e Potungaue Vai ‘a e Vahefonua Maui, ‘i he fengaue’aki vāofi mo e Potungaue Mo’ui ‘a e Pule’anga (DOH) mo e Potungaue Malu’i ‘o e ‘Atakai ‘o e Pule’anga ‘Amelika (E). “Ko ha lavameʻa mahuʻinga ʻeni ʻe ʻaonga kiate kinautolu ʻoku nofo ʻi he ngaahi ʻapi tuʻú, pea tokoni ki hotau kau nofo ʻoku nau fai ha ngaahi palani ke toe langa.”

Naʻe mahuʻinga ʻa e fehokotaki naʻe fie maʻu ke fakakakato ʻaki ʻa e ngāué ni, ko e lau ia ʻa e Talēkita Vai ʻo e Vahefonuá ko John Stufflebean. “Koeʻuhí ke ikunaʻi ha ngaahi fakafeʻātungia lahi ʻoku faingataʻa, naʻe uouangataha ʻa e kau ngāue ʻo e Vahefonuá mo ʻemau ngaahi hoa ngāue ʻi he DOH mo e EPA ki ha taumuʻa ʻe taha, ʻa ia naʻe iku ai ki hono hiki ʻo e Fakatonutonu ki he Vai ʻOku ʻIkai Malu maʻa Lahaina ʻi ha taʻu siʻi hifo ʻi he taʻu ʻe taha mei he ngaahi vela fakaʻauha ʻo e vaotaá ʻi ʻAokosi 2023,” ko e lau ia ʻa e Talēkita Stufflebean. “ʻOku mau houngaʻia ʻi heʻenau tokoni mahuʻinga ke aʻusia ʻa e taumuʻa tefito ko ʻení.”

‘I he ngaahi feitu’u L-5 mo e L-6 na’e fakakatoa ‘a e ngaahi lote ‘e 1,945, ‘a ia ko e 1,310 na’e uesia ‘e he vela, ‘o fakakatoa ‘a e 67% nai na’e uesia. Na’e ‘i ai foki mo e ngaahi laterals fakakatoa ‘o e sevesi vai ‘e 1,293 ‘i he ngaahi feitu’u L-5 mo e L-6 ‘a ia, ‘oku laka hake he 900 na’e sipinga’i pea 830 na’e motuhia mo ‘ufi’ufi ke fakamavahe’i ‘a e ngaahi laterals mei he sisitemi.

Mahalo na’e tu’u ‘a e vai ‘i he ngaahi palama ‘o e ngaahi ‘api mo e ngaahi fale ‘i loto ‘i he ngaahi ‘elia L-5 mo e L-6, lolotonga ‘oku lolotonga ngaue ‘a e ngaahi fale’i, pea ‘oku fokotu’u atu ‘e he Potungaue Vai ki he kau kasitomaa ke nau fufulu ‘enau ngaahi laine ke to’o ha vai ‘oku tu’u ‘i he ngaahi palama mo e ngaahi paipa koe’uhi ko e ‘ikai ke ngaue’aki pea fetongi ‘aki ‘a e vai fo’ou. ‘E lava ke fufulu ‘a e ngaahi lainé ‘aki hono fakaava ‘a e ngaahi valve pea tuku ke lele ‘a e ngaahi paipa ‘o ‘ikai si‘i hifo he miniti ‘e 10.

Ko e kau kasitoma ‘oku nau a’usia ‘a e ngaahi palopalema ‘i he vai ‘e lava ke nau telefoni ki he Potungaue Vai ‘i he (808) 270-7633.

Na’e tukuange mai ‘a e Fakahinohino ki he Vai ‘Oku ‘Ikai Malu ‘i he ‘aho 11 ‘o ‘Aokosi, 2023, ko ha founga fakatokanga koe’uhi ko e ngaahi uesia ta’e’iloa ‘o e vela ‘o e vao ‘i Maui ‘i ‘Aokosi 2023 ki he sisitemi vai inu ‘i he feitu’u ni. ‘I Kula ‘i ‘Olunga mo Lahaina, na‘e faka‘auha ‘e he ngaahi afí ‘a e ngaahi langa ‘i he sisitemi vai ‘i he ongo feitu‘ú fakatou‘osi, pea na‘e a‘usia ‘e he ngaahi feitu‘u ‘e ni‘ihi ‘i he sisitemí ‘a e mole ‘a e mālohi ‘o e vaí. Ko e ngaahi tu‘unga ko ení na‘á ne fakatupunga nai ‘a e ngaahi me‘a ‘uli fakatu‘utāmaki ke hū ki he sisitemi vaí.

Kuo fengaue'aki vāofi 'a e Potungaue Vai mo e Potungaue Mo'ui 'a e Siteiti Hauai'i mo e Potungaue Malu'i 'o e 'Atakai 'a 'Amelika ke fakakakato 'a e sipinga mo e sivi, fakamavahe'i 'a e sisitemi mei he ngaahi langa kuo maumau'i 'e he afi ke to'o 'a e malava ke 'i ai ha 'uli, pea fakahoko 'a e hokohoko atu 'o e sipinga mo e sivi 'o e tu'unga lelei 'o e vai 'i he keout the systemy. Ko e tu’utu’uni ke fakatonutonu ‘a e Fakahinohino ki he Vai Ta’emalu ma’a Lahaina na’e makatu’unga ia ‘i he ngaahi laine fakamo’oni lahi na’e tanaki ‘o fakafou ‘i he founga ko ‘eni.

Ki ha fakamatala lahi ange fekau'aki mo e Fakahinohino ki he Vai 'Oku 'Ikai Malu, fakatotolo 'a e Potungaue Vai ki he Ngaahi Me'a Faka'okani 'oku 'ikai ke ngaue, kole ha mita vai ke fetongi, ngaahi sitepu hoko, pea pehe ki he ngaahi tali ki he ngaahi fehu'i 'oku toutou 'eke, 'alu ki he mauirecovers.org/water .