ʻo ʻAokosi, 2024

Ouau fakaeloto paddle-out, Upcountry ma'u me'atokoni ho'ata mo e efiafi faka'apa'apa faka'ilonga 'uluaki 'aho 'o e ngaahi fakatahataha 'a e komiuniti 'o Kuhinia Maui

Naʻe fakatahataha mai ʻa e kau folau vakapuna, kau ʻaʻalo, kau kayak mo e kau luelue ʻi he kotoa ʻo Mauí ʻi he Hanakaʻōʻō Beach Park ki ha ouau folau fakaeloto ʻo fakaʻilongaʻi ʻa e taʻu ʻe taha hili ʻa e vela fakaʻauha ʻo e ʻaho 8 ʻo ʻAokosi 2023, ʻa ia naʻe toʻo ai ha moʻui ʻe toko 102, ʻo tuku ai ha ongo ʻapi ʻe ua ʻoku ʻikai ke ʻiloʻi mo fakaʻauha ha ngaahi pisinisi ʻe lauiafe.

Naʻe faifai pea tupulaki ʻo fakafuofua ki he toko 4,000 ʻa e kau maʻu fakatahá, kau ai ha kau maʻu fakataha ʻe toko 1,000 nai naʻa nau ʻalu ki he ʻoseni, naʻe fakamanatu ʻe he paddle out ʻa e ngaahi mole naʻe hoko ʻi he lotolotonga ʻo ha vela ʻe fā naʻe hoko ʻi he taʻu kuo ʻosí. Naʻe kamata ʻe he fakatahaʻanga naʻe ueʻi fakalaumālie ʻe he komiunitií, ʻa ia naʻe poupouʻi ʻe he Vahefonuá he ʻaho ní ha ngaahi meʻa ʻe hiva ʻo e “Kuhinia Maui: Uike Fakamanatu” ʻa ia ʻoku hokohoko atu ʻo aʻu ki he Sāpaté.

Na’e fehokotaki ‘a e loto mamahi, manatu mo e fakakaukau mo e ‘amanaki, ivi mo e tu’umālie ‘i he tu’u tafa’aki ‘a e kakai ‘o e kolo lolotonga ha tāpuaki ‘a Kumu Kapono’ai Molitau. Na’e fakahoko ha ouau makehe ‘o fakahoko ai ha ho’okupu (feilaulau) ‘o e ngaahi ‘akau fakafonua mei Lahaina, pea hoko atu ki ha hiva na’e fai ‘e he kakai ‘o e kolo ‘o lotu ke toe lanumata ‘a Lahaina pea fonu ‘i he ngaahi lau’i’akau lanu mata mo fakafonua.

Naʻe taki ʻe he kulupu taukapo ʻa e kakai ʻo e fonuá ko Lahaina Strong mo e Mēmipa ʻo e Fakataha Alēlea ʻo e Vahefonua Maui ko Tamara Paltin ʻa e fakatahaʻanga ʻo e paddle out, ʻa ia naʻe kau ki ai ʻa e Pule Kolo ʻo e Vahefonua Maui ko Richard Bissen, Kovana ʻo Hauaiʻi ko Josh Green mo e kau taki ʻo e konifelenisi ʻo Hauaiʻí ko e Senatoa ʻAmelika ko Brian Schatz, Senatoa ʻAmelika ko Mazie Hirono mo e Fakafofonga ʻo ʻAmeliká ko Jill Tokuda.

“ʻI he taʻu ʻe taha kuohilí, naʻe ongoʻi tuenoa ha tokolahi ʻo kimautolu mo fonu ʻi he loto mamahí ʻi he founga naʻe liliu ai ʻemau moʻuí ʻi ha pō pē ʻe taha,” ko e lau ia ʻa e Mēmipa ʻo e Fakataha Alēleá ko Paltin. “Ka talu mei ai, kuo ulo ngingila ʻemau ʻaloha mo e manavaʻofá ki he kotoa ʻo Mauí. ʻOku mahuʻinga ke hokohoko atu ʻetau fepoupouʻaki fakaesino mo fakaelotó. Fakataha, te tau kei tuʻu hake pē.”

Naʻe pehē ʻe he tangata lea ʻa e Lahaina Strong ko Paʻele Kiakona ʻoku hanga ʻe he vela ʻo e vaotaá ʻo fakamālohia ʻa e komiunitií.

“Ko e manatu moʻui taha kuó u tohiʻi ʻi hoku ʻatamaí ʻo taʻengatá ko e ngaahi ʻaho naʻe hoko hili ʻa e ngaahi vela ʻo e vaotaá. Naʻe ʻikai ha taha ʻe tangutu takai ʻo ongoʻi fakaʻofaʻia ʻiate kinautolu pē. Naʻe ʻikai ke tukulolo ha taha koeʻuhí he naʻe fuʻu faingataʻa,” ko ʻene leá ia. “Naʻa mau tuʻu mālohi kotoa ko e komiunitī Lahaina ko ʻení, naʻa mo e ngaahi lavea ʻoku ʻatā, pea naʻe ʻikai ke mau toumoua ke fetokoniʻaki. ʻOku mau mālohi, ʻoku mau matuʻuaki, pea ʻoku mau taʻetuku ʻo hangē ko e laʻā ʻo Lahainá.”

Naʻe fonu ʻa e Senitā Fakakomiunitī ʻo Hannibal Tavares ʻi Pukalani ʻi he kakai mei Kula mo ʻOlinda, ko e ngaahi feituʻu naʻe fuofua uesia ʻe he velá ʻi he ʻaho 8 ʻo ʻAokosi 2023, fakataha mo e ngaahi feituʻu kehe mei he tapa kehekehe ʻo e motú ki he Kai Hoʻatā ʻo e Upcountry Aloha.

Ko e me'a ko 'eni, mei he 10 pongipongi ki he 2 efiafi nai, ko e fakatahataha hono ua ia 'a e Kuhinia Maui. Na'e fakaava 'e Kumu Cody Pueo Pata 'a e Kai Ho'ata 'o e 'Aloha 'o e Fonua 'o e 'Otu Motu, fakahoko 'a e mūsika 'a Shea Derrick pea 'oatu 'e Kaipo Thomas 'a e pule.

Naʻe lea ʻa e Pule Kolo ko Bissen, Kovana Green, Sen.

Na‘e fakamamafa‘i ‘e Sugimura ‘a e ‘aloha na‘e fakahaa‘i ‘e he ngaahi kaungā‘apí ki he taha mo e taha pea mo ha ongo‘i ‘amanaki kuo hoko ‘o hā mahino ‘i he kamata ke toe langa ‘e he kau nofo aí.

“Kuo ‘osi ‘a e ta’u ‘e taha ki homau kakai, ka ko e ‘aho ni ko e fakatahataha ia ma’a homau kakai, ke fakatokanga’i ‘a e aloha mo’oni kuo ma’u ‘e homau komiuniti ki he taha mo e taha,” ko ‘ene leá ia.

Naʻe fakakaukau ʻa e Pule Kolo ko Bissen ki he tukupā ʻa e vahefonuá ki he kakai ʻo e koló. “ʻOku ou fie maʻu ke mou ʻiloʻi ʻoku tukupā ʻa e vahefonuá ke hokohoko atu ʻenau ngāue kiate kimoutolú mo tokoniʻi kimoutolu ke moʻui. 'Oku ou fie fakamalo atu ki he ngaahi kulupu kotoa pe na'a nau ha'u ki heni ke tauhi kimoutolu. Kataki ‘o ngaue’aki ‘a e ngaahi ma’u’anga tokoni ko ‘eni – tautautefito ki he ‘aho ni. Pea fepukeʻaki vāofi ange. Fakamoleki ha kiʻi taimi lahi ange mo e taha mo e taha.”

“ʻOku ʻikai ko e ʻaho 8 pē ʻo ʻAokosí kuó ke mamahiʻia aí, ka ko e ʻaho ʻe 364 talu mei ai,” ko e tānaki atu ia ʻa e Pule Kolo ko Bissen.

Na’e fokotu’u ‘e he Kautaha Vai ‘a e Kakai ‘o Kula ha tepile fakamatala ki he ngaahi ma’u’anga tokoni, kau ai ‘ene Poloseki Fakafoki ‘o e Vela ‘o Kula. Naʻe ʻoatu ʻe he Potungāue Moʻui ʻa e Puleʻangá, Aloha House, Mauli Ola mo e niʻihi kehe ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ki he moʻui lelei fakaʻatamaí mo e poupou fakaelotó.

Naʻe pehē ʻe he kau maʻu fakatahá ʻoku fakafaitoʻo ke ʻi ai ha feituʻu ke fakakaukauʻi mo fehokotaki ai.

‘I he efiafí, na‘e fakafonu ai ‘e he kakai ‘e laungeau ‘a e Lahaina Civic Center ke nau kau ‘i he Faka‘apa‘apa mo e Fakamanatu Ta‘u ‘e Taha mei he 5 ki he 7 efiafí .

“ʻI he taʻu ʻe taha kuohilí, naʻe liliu taʻengata ʻemau moʻuí ʻe he fakaʻauha taʻealafakakaukauʻi ʻo e vela ʻo e vaotā ʻi Mauí,” ko e lau ia ʻa e Pule Kolo ko Pisení. “Pea lolotonga hoʻomou kātekina ʻa e mamahi taʻealafakakaukauʻí, kuó u sio tonu ʻi he loto-toʻa taʻealafakakaukauʻi, feilaulau mo e loto-toʻa taʻefaʻalaua mei ha komiunitī kuo tuʻu hake mei hono houa fakapoʻuli tahá.”

“ʻI he ngaahi ʻaho faingataʻa ko ʻení ki muʻá, pea ʻi heʻetau folau ʻi he ʻalu hifo mo e tafe ʻa e fakaakeake ko ʻení, vaheʻi ha taimi ke fakamuʻomuʻa ai ʻa e tokangaʻi-kitá,” ko e hoko atu ia ʻa e Pule Kolo ko Bissen. “ʻOua naʻa ngalo ke ke houngaʻia ʻi he fanga kiʻi meʻa īkí, lau ho ngaahi tāpuakí, taki ʻi he angaʻofa pea maʻu ha fakafiemālie ʻi he ngaahi kaungāmeʻa ko ia ʻoku ofi taha kiate koé. ʻOku fakafou ʻi heʻetau loto mamahi fakataha mo e ʻamanaki fakatahatahá ʻoku tau maʻu ai ʻa e mālohi ke fehiki hakeʻakí.”

Naʻe fakaava ʻa e efiafí ʻaki ʻa e ʻOla ʻAha Hoʻīnana ʻa Kumu Molitau, Kumu Pata mo Kumu Henohea Kane. Naʻe lea ʻa e Pule Kolo ko Bissen, Kovana Green mo e Pule ʻo e Potungāue Puleʻi Fakavavevave ʻa e Puleʻangá ko Deanne Criswell, ʻo vahevahe ʻe Criswell ha pōpoaki makehe ʻa Maui mei he Palesiteni ʻo ʻAmeliká ko Joe Biden.

“ʻE ʻi ai tonu ʻeku puleʻangá ʻi ho tafaʻakí ke tokoniʻi koe ke ke toe langa,” ko Biden ia ʻi he tohí. “Kuo mau fai fakataha ha fakalakalaka lahi ʻi he taʻu kuo ʻosí ni, ka ʻoku lahi ange ʻa e meʻa ke mau faí. ʻE kei tataki pē ʻe hoʻomou ngaahi tukufakaholó mo e leʻo ʻo kinautolu kuo nau ui ʻa e motú ko ha ʻapi ʻi ha ngaahi toʻu tangata ʻa e ngāue ʻoku hanga mai mei muʻá, pea te mau kei tokangataha pē ki hono poupouʻi hoʻomou fakaakeake hokohoko maí.”

Naʻe aleaʻi ʻe Faifekau ʻAi Hilonaka ʻo e Misiona Lahaina Hongwanji ʻa e tuí mo e loto-toʻá. Naʻe ʻoatu ʻe he kau lea ʻo e komiunitií ha ngaahi pōpoaki ʻo e mālohí ʻi he lea faka-ʻŌlelo Hauaiʻí, ʻIlokanó mo e faka-Takaló, faka-Sipeini, Haʻamoa, Siaina, Tonga, Siapani, Vietinami, Taileni mo e Faka-Pilitāniá. Naʻe fakaʻaliʻali ʻa ʻEmi Hanaialiʻi ʻi he siteisí kimuʻa pea toki kau atu ʻa e kau maʻu fakatahá ʻi ha hiva fakaeloto mo langaki moʻui ʻo e “Hawaiʻi Aloha.”

‘Oku hoko atu ‘a e ngaahi fakatahataha ‘a Kuhinia Maui ‘i he taimi 9 pongipongi Falaite, ‘aho 9 ‘o ‘Aokosi, mo e ‘Aloha ki he Kai Ho’ata ‘a Kūpuna ‘i he Senitā Sivi ‘o Lahaina pea mo e koniseti ‘a e Puana ‘Aloha No Lahaina ‘i he taimi 6 efiafi, ‘i he Senitā Sivi ‘o Lahaina foki. Ki he lisi kakato ʻo e ngaahi meʻa ʻoku hokó, ʻaʻahi ki he www.kuhiniamaui.org .

Senitā Ngofua Fakaakeake ʻa e Vahefonua Mauí

Ko ha maʻuʻanga tokoni mahuʻinga kiate kinautolu ʻoku nau fekumi ke toe langa ʻi he ngaahi feituʻu naʻe uesia ʻe he velá ʻi Lahaina mo Kula ʻi heʻenau folau ʻi he founga fakangofuá mo fai ʻa e sitepu hokó ki he foki ki ʻapí.

Senitā Ngāue Fakavahefonua ʻo Mauí
110 Hala ʻAlaihi, Suite 207

Monite ki he Falaite: 8 pongipongi ki he 4 efiafi

Ongoongo Kehe

Ma'u Poupou